Alle collega’s staan in een licht gebogen rij voor trainer Sanne. “Wie heeft de meeste problemen?”, vraagt ze de groep. “Meer dan drie?” Wie te weinig problemen kan bedenken, gaat zitten. “Zes?” Steeds meer mensen gaan zitten, alleen collega’s Lin en Merel staan nog fier overeind. Ze vallen er zelfs voor in de prijzen. Sannes handlanger Beer overhandigt hen boekjes over Omdenken, het onderwerp van deze inspiratiemiddag.
Feiten en verwachtingen
Vandaag zijn meer problemen hebben beter dan minder, want zonder problemen kun je niet omdenken. Maar wat is een probleem? De omdenkfilosofie hanteert twee definities.
- Er is iets niet wat je wel wil.
- Er is iets wel wat je niet wil.
Een probleem bestaat uit twee ingrediënten: wat er is (het feit) en wat je wil (de wens of verwachting). Zodra je een tegenstelling ervaart tussen die twee, tussen wat-zou-moeten-zijn en wat-is, kun je spreken van een probleem. Sanne geeft tegenwind als voorbeeld. Tegenwind is een feit. Je kunt dat pas een probleem noemen wanneer je niet wil dat die tegenwind er is.
Van tegenwind naar meewind
Een recreatiebedrijf dacht dit typische fietsersprobleem om. Ze verzonnen een nieuwe dienst: meewindtochten. Daarbij volgt de route gewoon de windrichting van de dag, zodat fietsers altijd wind mee hebben. Aan het einde brengt een busje hen terug naar het startpunt. En het bedrijf? Dat verdient er geld mee.
Gescheurde broek
Tijd voor een paar groepsoefeningen. De aanwezigen splitsen zich op in groepjes. Ze krijgen allemaal hetzelfde probleem voorgelegd. De vraag is steeds: hoe denk je dat probleem om? Een grappig probleem is dat van de man die kort voor een presentatie over omdenken zijn broek scheurde. Een andere broek was er niet. Wat nu? Welnu, de beste man heeft zijn presentatie in gescheurde broek gegeven en gebruikt als illustratie van omdenken. Het publiek dacht dat het een act was.
Eerst luisteren!
Het is tijd om aan de slag te gaan met individuele problemen. Iedereen bedenkt er één of twee. Collega Jara schrijft op dat ze liever meer werk af had deze week. Aan de andere kant van de ruimte denkt Jan na over een lastig telefoongesprek. De problemen worden in kleine groepjes doorgenomen. Sanne vraagt ons de verleiding te weerstaan om meteen een oplossing voor te stellen of de link te leggen met de eigen problemen. De sleutel is om eerst aandachtig te luisteren naar degene met het probleem en de juiste vragen te stellen om het in kaart te brengen. Pas dan kies je de aanpak die bij het probleem past. Dat kan omdenken zijn, maar ook oplossen, loslaten of alleen waarnemen zijn mogelijkheden.
Oefening baart kunst
De middag eindigt met een stukje fysieke inspanning. We doen een telspel in duo’s. Om de beurt het volgende cijfer opnoemen in combinatie met verschillende bewegingen blijkt nog knap lastig. Het telspel wordt steeds ingewikkelder tot we terugkeren naar de eerste variant. Die gaat opeens een stuk soepeler. En zo werkt omdenken ook: als je flexibel wil leren omgaan met problemen, moet je oefenen!
